ABŞ Senatında qondarma”erməni soyqırımı” qətnaməsi qəbulundan sonra illərlə bunun üçün mübarizə aparmış dünya erməniləri, göründüyü kimi, eyforiyadan uzun bir müddət çıxmayacaqlar. Aşıb-daşan emosiyalar özünü “bu şərəf” işinə həsr etmiş erməni siyasi elitasının şüurunu dumanlandırır. Muxalifet.az bu barədə "vesti.az"-a istinadla politoloq Tofiq Abbasovun mövqeyini əks etdirən yazını oxucularının diqqətinə çatdırır. Amerika liderinin Golan təpələrinin İsrailə aid olmasını yüksək səslə elan etməsindən və ya Qüdsün yəhudi dövlətinin paytaxtı olaraq tanımasından sonra necə ki, dünyada heç bir şey dəyişmədi, Tramp Senatın qərarını tanısa belə heç nə dəyişməyəcək. Əsrlər boyu davam edən “tarixi əraziləri” qaytarmaq arzusunu sayıqlamağa davam edən Ermənistan dövlətinin narahatlığı və dərinləşən problemləri hələ də öz həllini gözləyir. Və onlar ölçülməmiş miqdardadır. Ermənistan rəsmiləri onlar üçün Qarabağ probleminin həll edilməsinin problem olmadığını təntənəli şəkildə elan etdikdə belə, açıq-aşkar ortada olan faktları məsuliyyətsizliklə rədd edirlər. Böhran nəinki həllini tapmadı, həm münaqişə zonasını, həm də Ermənistanın perimetrini öz kölgəsi ilə örtməkdə davam edir. Baş nazir Paşinyan, onun xarici işlər naziri və ətraflarındakı hər kəs "Qarabağ xalqının" statuslarını müəyyənləşdirmək hüquqları barədə dayanmadan bağıra bilər. Xarici şərtlər və uydurma atributlarla siyasi keçidin tıxanması diplomatik tarazlığı bərpa etməyəcək. Qarabağda və İrəvanda aparılmış şifahi xalq yaradıcılığı artıq öz resursunu tükəndirmişdir. Nazir Mnatsakanyanın Bratislavada "biz oxuyucu deyilik, biz yazıçıyıq" tərzində boş çərənçilik nümayişindən sonra Yerevan əlavə vakuum semestri keçirmək qərarına gəldi. Bu ən azı nazirlərin növbəti görüşünə qədər davam edəcək. Yuxuda Qarabağ probleminin həllinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü xaricində həyata keçirildiyini görən erməni tərəfindən ciddi bir şey gözləməyə dəyməz. Baş nazir Paşinyanın 2018-ci ilin birinci yarısında baş nazirliyinin sabahı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevdən yalvarıb aldığı vaxt sona çatır. Bu müddət uzadılmayacaq, çünki o vaxtdan bəri erməni hakimiyyət dəhlizlərinə yeni gələn bir adam həll variantlarını əks etdirən təkliflər barədə tam məlumatlıdır.. Lakin Paşinyanın manevr imkanları məhduddur və əslində baş nazir vəziyyətə tam hakim olmaq üçün Xankəndi ilə həlledici döyüşə hazırlaşır. Ermənistan kabinetinin başçısının havada asıla qalmış vəziyyətinin səbəbi Xankəndinin ona qarşı yüksək tələblər qoyması ilə bağlıdır. Azərbaycan, Minsk Qrupunun həmsədrlərinə siyasi tənzimləmədə “vakuumun” dərinləşməsinin yolverilməzliyi barədə xəbərdarlıq etdi. Böyük ehtimalla, Bratislavadakı xarici işlər nazirlərinin son raundu tərəflərin üzbəüz stress testi sayıla bilər. Mnatsakanyan, nağılvari çıxışı ilə, erməni tərəfinin “oynamadan hesab açılmasının» mümkün olmadığını anlamayan tərzlə məsələyə məsuliyyətsizliklə yanaşmasını sübut etdi. Suveren sərhədlərdə dəyişiklik etməyə imkan verməyən beynəlxalq səviyyədə tanınan aktlara uyğun qurulmuş qaydalara oynamalısınız. Slovakiya paytaxtında E.Məmmədyarov erməni həmkarına tutumlu cavab verdi və bundan sonra da açıqlama verdi ki, İrəvanın söykəndiyi saydığı hər şey xəyaldır. Bakı İrəvan və diasporanın dirijor çubuğu ilə yönəltdiyi separatçılar yığnağının, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün pozulması ilə şərtlənən “ifadə azadlığı”nın həyata keçirilməsinə imkan verməyəcəkdir. Münaqişə zonasında etimadın gücləndirilməsi məqsəd ola bilməz. Bu problemli motivləri aradan qaldırmaq üçün yalnız bir vasitədir ki, o da öz növbəsində məcburi köçkünlərin daimi yaşayış yerinə qayıtmağı ilə nəticələnməlidir. İrəvanın bütün Qarabağ azərbaycanlılarının daimi yaşayış yerlərinə qayıtmasını nəzərdə tutan sərt tələb barədə Prezident İlham Əliyevin tezislərindən yaxşı xəbəri var. Burada söhbət etnik təmizlənmənin qurbanı olan insanlardan gedir. Erməni radikalları başa düşürlər ki, sülh prosesinin ölü nöqtədən tərpənməsi və qaçqınların doğma yurdlarına qayıtması qaçılmaz olaraq Madrid prinsiplərində əks olunan tədbirlər planının həyata keçirilməsinə səbəb olacaq. Bu prinsiplər münaqişə zonasının işğaldan azad edilməsini çözüm planının mərkəzinə qoyur. Bu, İrəvanının “Azərbaycanın guya ermənilərə qarşı apardığı nifrət siyasəti” ilə bağlı şişirdilmiş absurd təbliğatın səbəbidir. Bu təbliğat otuz il əvvəl erməni millətçilərinin nifrət düşmənçiliyin əsasını qoydu ki, nəticədə bu da hərbi münaqişəyə çevrildi. Azərbaycanın diplomatik cəbhəsinin başlanan hücumu, erməni ideoloji cərəyanını bir-brinin ardınca dağıtdı. Faşist qılafına bürünmüş Ermənistanın dövlət siyasətinin ifşa olunması, Sumqayıtda və Qarabağda baş verən hadisələr ətrafında mifin dağıdılması və nəhayət, sülhməramlılığın şəraiti və perspektivlərinə diqqətlə baxılması ermənilərin söykəndiyi dayaqları ortaya çıxardı. Ermənistanın təhlükəsizliyinin qarantiyası təcavüzkar kursdan imtina ola bilər. Ən dərin problemlərinin həllində xarici amilə arxalanmağa davam edən İrəvanın buna can atması lazımdır. Bratislava uğur qazanmaq şansı olmayan erməni mövqeyinin içinin boşluğunu ifşa etdi. Minsk formatı üçün yeni bir vaxt məsafəsi təyin etdi. Onun çərçivəsində, gələn ilin yayına qədər, münaqişə bölgəsinin taleyinə aydınlıq gətirəcək. Tofiq Abbasov